Na skutek różnych i często niezależnych od nas zdarzeń, w tym przede wszystkim dziedziczenia, możemy stać się współwłaścicielami jakiejś rzeczy np. samochodu lub nieruchomości (domu, mieszkania).
W przypadku, gdy jesteśmy w stanie dojść do porozumienia z pozostałymi współwłaścicielami możemy znieść współwłasność poprzez zawarcie stosownej umowy. W zasadzie zniesienie współwłasności może tutaj odbyć się w dowolny sposób, np. poprzez:
1) wspólną sprzedaż rzeczy osobie trzeciej;
2) wspólne darowanie rzeczy osobie trzeciej;
3) przeniesienie swoich udziałów na jednego ze współwłaścicieli.
Oczywiście sposób zniesienia współwłasności nie może być sprzeczny z prawem lub zasadami współżycia społecznego, albo nie może prowadzić do obejścia prawa.
Kiedy jednak współwłaściciele nie mogą dojść do takiego porozumienia istnieje możliwość złożenia do sądu wniosku o zniesienie współwłasności. Sąd będzie mógł wtedy znieść współwłasność, zgodnie z zasadami określonymi w art. 211-212 Kodeksu cywilnego, poprzez:
1) dokonanie fizycznego podziału rzeczy i przyznanie poszczególnych, wydzielonych części na wyłączną własność każdemu ze współwłaścicieli (pod warunkiem, że rzecz da się faktycznie podzielić – nie da bowiem podzielić się fizycznie samochodu lub małej kawalerki);
2) przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty przez niego pozostałych współwłaścicieli;
3) zarządzenie sprzedaży licytacyjnej rzeczy i podział uzyskanej ze sprzedaży kwoty pomiędzy współwłaścicielami.
Sąd może również zastosować mieszany sposób zniesienia współwłasności. Sąd decyduje również o terminach i sposobie uiszczenia spłat lub dopłat oraz odsetkach oraz o sposobie ich zabezpieczenia
To jaki sąd przyjmie sposób zniesienia współwłasności zleży od tego jakich argumentów użyjemy. Musimy bowiem przekonać sąd, że takie a nie inne rozwiązanie jest najbardziej racjonalne.
Mateusz Matuszczyk
Radca prawny