Często zdarza się sytuacja, kiedy osoba, która przyjęła spadek w późniejszym czasie dowiaduje się, iż zawiera on liczne długi. W przypadku, gdy okaże się, że długi przekraczają wartość nabytego w spadku majątku lub znaczną jego część, a nie mieliśmy o tym wiedzy (i przy zachowaniu należytej staranności nie mogliśmy o tym wiedzieć) warto podjąć próbę uchylenia się od skutków złożenia oświadczenia o przyjęciu spadku. Żeby tego dokonać musimy wystąpić do sądu ze stosownym wnioskiem, w którym z jednej strony złożymy nowe oświadczenie o odrzuceniu spadku (ewentualnie o przyjęciu z dobrodziejstwem inwentarza), a z drugiej strony sąd zatwierdzi nasze uchylenie się od skutków złożenia starego oświadczenia o przyjęciu spadku. Jednocześnie żeby sąd dokonał takiego zatwierdzenia koniecznym jest wykazanie, że poprzednie oświadczenie o nabyciu spadku złożone zostało przez nas pod wpływem istotnego i usprawiedliwionego błędu. Istotnym błędem oczywiście będzie w tym przypadku nieprawidłowe przekonanie o tym, że w skład spadku nie wchodziły żadne długi. Z kolei błędem usprawiedliwionym będzie taki błąd, który zaistniał pomimo zachowania przez nas należytej staranności w trakcie ustalania przez nas stanu („składu”) spadku. Należy pamiętać, że uchylenie się od skutków złożenia oświadczenia o przyjęcia spadku pod wpływem błędu jest możliwe w terminie 1 roku od momentu, w którym o nim się dowiedzieliśmy.
Powyższe postępowanie możemy przeprowadzić także w sytuacji tzw. milczącego przyjęcia spadku tzn. gdy w ciągu 6 miesięcy od momentu dowiedzenia się o powołaniu nas do spadku nie złożyliśmy żadnego oświadczenia i w ten sposób nabyliśmy spadek z mocy prawa. Tutaj – przed sądem – uchylać się będziemy od skutków niezłożenia jakiegokolwiek oświadczenia, jednocześnie składając oświadczenie o odrzuceniu spadku.
Mateusz Matuszczyk
Radca prawny